Hammadde Üretimi ve Kullanım Alanları & İkincil Hammadde Nedir?

Dünyada birçok hammadde bulunur ve şirketler, üretim yapmaya devam edebilmek için bu hammaddelere ihtiyaç duyarlar. Farklı hammadde çeşitleri, dünyanın farklı bölgelerinde bulunabilir. Bu içerikte, hammaddeleri üretim süreçleri, çeşitleri ve kullanım alanları açısından inceleyeceğiz.

Hammadde, herhangi bir endüstride kullanılacak malzemelerin oluşturulması için gereken bileşenlerdir. Çoğu yenilenemezdir, ancak hammaddeler yenilenebilir ve yenilenemez olarak ikiye ayrılırlar.

Fosil yakıtlar, yenilenemeyen hammaddeler olarak kabul edilir, çünkü yenilenmeleri milyonlarca yıl alır. Kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtların yeniden oluşması için gereken süre, yakıtların türlerine göre değişir. Örneğin, antrasit ve linyit kömürün arasındaki fark, ikisi arasında geçen zamandır. Linyit için yaklaşık 60 milyon yıl gerekirken, antrasitin oluşması 300-400 milyon yılı bulmaktadır. Bu nedenle, bu kaynaklar tükenmeden önce alternatif enerji kaynaklarına yönelmemiz gerekmektedir.

Keten ve pamuk gibi hammaddeler ise temiz ve bereketli topraklara ihtiyaç duyar. Bu tür hammaddeler yenilenebilir olarak kabul edilir.

Yenilenebilir hammaddeler, doğal olarak sürekli olarak yeniden üretilebilen kaynaklardan gelir ve bitkisel ürünleri içerir.

Yenilenemez hammaddeler, doğada sınırlı miktarda bulunan ve yeniden oluşması milyonlarca yıl süren kaynaklardır. Petrol, kömür ve doğalgaz gibi fosil yakıtlar bu gruba dahildir.

İkincil hammaddeler ise geri dönüşümle elde edilen, atık malzemelerin yeniden işlenmesiyle üretilen maddelerdir. Plastik, cam ve metal gibi malzemelerin geri dönüştürülmesi sonucu ikincil hammaddeler elde edilir. Bu hammaddeler, doğal kaynakların korunmasına katkı sağlar. Bu çeşitlilik, üretim süreçlerinde hammaddelerin farklı endüstriyel ve çevresel ihtiyaçlara uyum sağlamasını mümkün kılar.

Endüstriyel bölgelerde yüksek enerji sağlamak için kömür, petrol ve petrol ürünleri kullanılır. Peki bu petrol ürünleri nelerdir?

Kömür: Çoğu endüstride fosil yakıt olarak enerji sağlamak için kullanılır. Kereste kullanılarak odun kömürü de elde edilebilir, ancak bu genellikle kişisel tüketicilere satılmakta olup, endüstriyel amaçla satılan kömürler linyit, antrasit, taş kömürü ve turba tipi kömürlerdir. Antrasit kömür, daha yaşlı olması nedeniyle diğer kömürlerden daha yüksek ısıl değere ve enerji kapasitesine sahiptir. Karbon oranı %90-95 arası kabul edilir.

Petrol ürünü yakıtlar: LPG, benzin ve dizel olarak üçe ayrılır. Bunlar motorların ve makinelerin çalışmasını sağlayan enerji kaynaklarıdır. Benzin ve dizel farklı ısılarda işlem görmüş yakıtlar iken, LPG, ''Liquefied Petroleum Gas'' adı verilen petrol gazının basınçla sıvılaştırılmış halidir.

Plastik: Petrol hammaddesi kullanılarak birçok farklı plastik elde edilebilir. Bazıları geri dönüştürülebilirken, bazıları geri dönüştürülemez. Örneğin PET ve HDPE türü plastikler daha fazla geri dönüştürülebilirken, PVC ve polipropilen tipi plastikler büyük ölçüde geri dönüştürülemez.

Keten ve pamuk, günlük eşyalar olan kıyafetler, çarşaflar ve yorganlar için yaygın olarak kullanılan iki bitki türüdür. Bu iki bitki, kıyafet sektörünün ana hammaddelerinden olmakla beraber, yenilenebilir oldukları için de oldukça tercih edilir. Ancak kullanım alanları sadece kıyafetlerle sınırlı değildir.

Günlük eşyalar keten ve pamuk kullanılarak yapılır. Örneğin; yatak örtüleri, perdeler, havlular ve kıyafetlerde ketenin yapısı nedeniyle hava akışını kolaylaştırdığı için yaz mevsiminde özellikle tercih edilir.

Kereste genellikle yakıt yapımında kullanılan odun kömürü üretiminde, yani bitkisel kökenli bir yakıt türü olarak kullanılır. Hindistan cevizi ise endüstriyel amaçlar dışında, daha çok kişisel kullanım (kozmetik) için tercih edilir.

Kereste: Sadece yakıt yapımında değil, inşaat ve ev eşyalarının yapımında da kullanılır. Hindistan cevizi: Yağı, eti ve sütü kullanılarak, gıda ve kozmetik sektörlerinde kullanılır. Endüstrilerde en çok kullanılan hammaddeler; kömür, kereste, petrol, keten, pamuk ve hindistan cevizidir. Bu sıralama, enerji üretiminin diğer endüstrilere oranla daha önemli olduğunu göstermektedir. Çünkü kömür, kereste ve petrol ürünleri enerji üretiminde kullanılır.

Hammaddelerin üretimi, türlerine ve kaynağın doğasına göre farklı yöntemlerle gerçekleştirilir. Yenilenemez hammaddeler genellikle yer altı kaynaklarından çıkarılır. Örneğin, kömür ve ham petrol gibi fosil yakıtlar madencilik ve sondaj gibi tekniklerle yer altından elde edilir. Bu süreçler genellikle karmaşık ve maliyetlidir, çünkü bu kaynaklar yerin derinliklerinde bulunur ve çıkarma işlemleri yüksek teknoloji gerektirir.

Yenilenebilir hammaddeler ise doğrudan doğadan elde edilen ve düzenli olarak üretilebilen kaynaklardır. Keten, pamuk, ahşap gibi bitkisel hammaddeler tarım yoluyla üretilir. Bu tür hammaddelerin üretimi, toprağın işlenmesi, ekim, sulama ve hasat gibi tarımsal süreçleri içerir. Tarımsal hammaddeler, sürdürülebilir yöntemlerle yetiştirilerek sürekli bir tedarik zinciri sağlanabilir.

Ayrıca, geri dönüştürülmüş malzemelerden elde edilen ikincil hammaddeler de önemli bir üretim yöntemini temsil eder. Geri dönüşüm tesislerinde atık malzemeler (örneğin, plastik, metal ve cam) toplanır, ayrıştırılır, temizlenir ve yeniden işlenerek kullanılabilir hammaddelere dönüştürülür. Bu süreç, doğal kaynakların korunmasına katkı sağlar ve çevresel sürdürülebilirliği destekler. Hammaddelerin üretim süreci, kaynağın türüne göre değişiklik gösterse de modern endüstri bu süreçleri optimize ederek verimliliği artırmayı hedefler.

İkincil hammaddeler, geri dönüşüm yoluyla üretim döngüsüne yeniden kazandırılmış maddelerdir. Örneğin, dünyada bulunan plastiğin %9'u ikincil hammadde, yani fiziksel özellikleri korunup geri dönüştürülebilmiş plastikler olarak kabul edilir.

Bu maddeler, farklı üretim süreçlerinden geçerek orijinal hallerine geri döndürülür ve yeniden ürün yapılır. Genellikle günlük hayatta kullanılan ürünlere dönüştürülürler (örneğin, plastik şişe, çanta). Daha uzun süre kullanılmaları amaçlanır. Ancak ikincil hammaddeler sadece plastikten oluşmaz.

Metalik hammaddeler, plastiğe nazaran daha yaygın ve kolay üretilir. Metaller, plastiğe göre daha dayanıklı olup yüksek sıcaklıklarda bozulmadan durabildiği için endüstriyel kaplamalarda da kullanılır. İkincil hammadde üretiminde kullanılan atıkların çoğu metaldir. İkincil hammaddeler, metalik ve metalik olmayan şeklinde ikiye ayrılır.

İkincil hammaddeler, gezegenimizin kaynaklarının tükenmemesine ve çevrenin kirlenmemesine katkı sağlayan, geri dönüştürülmüş ürünlerden üretilen hammaddelerdir. Bu hammaddelerin kullanım alanları geniş olmasının yanı sıra, geri dönüştürülmeden önceki halleri kadar da dayanıklı kabul edilir. Hammadde sıkıntısını azaltmak ve çevreyi korumak için ikincil hammaddeleri kullanmak endüstriler için önemlidir.

İkincil hammaddeler, günlük kullanılan veya tek kullanımlık ürünlerin yapımında kullanılır. Tek kullanımlık tabaklar ve çatal-bıçaklar genellikle geri dönüştürülmüş malzemelerden yapılır. Uzun ömürlü oyuncaklar, kırtasiye malzemeleri, alışveriş çantaları, cam, hidrolik, yalıtım ve elektrik malzemeleri de ikincil hammaddelerden üretilir. Bu ürünler, tek kullanımlık olanlara göre daha dayanıklıdır.

Bu verilere göre, ikincil hammaddeler endüstride de kullanılıyor, ancak günlük hayatta kullanımı daha yaygındır.

Cam, hem endüstride hem de günlük hayatta çok fazla kullanılan bir malzemedir. Isıtıldığında kolayca ayrılıp şekillendirilebilme özelliğine sahiptir, dolayısıyla en çok geri dönüştürülen malzemelerden biridir. Cam, evlerde pencerelerde ve dekorasyonda yaygın olarak kullanılır. Aynı zamanda sanat eserlerinde de yer alır.

İkincil hammaddelerin kullanımı, gelecek nesillerin daha iyi yaşaması için bir gerekliliktir.